"სებ-ის პოლიტიკამ შეაკეთე სახურავი სანამ მზე ანათებს, საფინანსო სისტემა კრიზისისთვის მოამზადა"

"საქართველოს ეროვნული ბანკის დროულმა და გაბედულმა ღონისძიებებმა ქვეყნის ეკონომიკაზე პანდემიის გავლენა შეარბილა", - ასე აფასებს წამყვანი ფინანსური გამოცემა The Banker-ი საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ გადადგმულ ნაბიჯებს.

სტატიაში კობა გვენეტაძე ყურადღებას ამახვილებს იმ ღონისძიებებზე, რომელიც ეროვნულმა ბანკმა ქვეყნის საფინანსო სექტორზე COVID-19-ის პანდემიის უარყოფითი ზეგავლენის შერბილებისა და ქვეყნის ეკონომიკის წახალისების მიზნით დროულად გაატარა.

ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის შეფასებით, კრიზისისთვის მუდმივი მზაობა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. კობა გვენეტაძე ხაზს უსვამს კრიზისამდე გატარებული ეფექტური და თანმიმდევრული ფინანსური ზომების მნიშვნელობას, რომელთა შედეგად საქართველოს ფინანსური სექტორი პანდემიით გამოწვეულ შოკს კარგად მომზადებული შეხვდა და მოქნილობაც შეინარჩუნა.

"ჩვენი გამოცდილება ცხადყოფს, რომ საგარეო შოკები საკმაოდ ხშირი მოვლენაა ისეთი პატარა და ღია ეკონომიკის მქონე ქვეყნისთვის, როგორიც საქართველოა. პანდემიით გამოწვეული რეცესია არსებითად განსხვავდება ადრინდელი კრიზისებისგან. ეკონომიკას უზარმაზარი ზარალი ბევრი მიმართულებით მიადგა. პანდემიის მსგავსი გლობალური შოკი, რომლის წინაშეც ახლა ვდგავართ, ხაზს უსვამს იმას, რომ კრიზისისთვის მუდმივი მზაობა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. კრიზისამდელ პერიოდში გატარებული პროაქტიული და თანმიმდევრული ზომების წყალობით, საქართველოს ფინანსური სექტორი პანდემიით გამოწვეულ შოკს კარგად მომზადებული შეხვდა და მდგრადობა შეინარჩუნა.

2016 წლიდან საბანკო სისტემაში ვზრდიდით კაპიტალისა და ლიკვიდობის ბუფერების მოცულობასა და ხარისხს. კომერციული ბანკების მიერ გამომუშავებულმა სარგებელმა და ეროვნული ბანკის მიერ დაწესებულმა კაპიტალის დამატებითმა მოთხოვნებმა კომერციულ ბანკებს კაპიტალისა და ლიკვიდობის საკმარისი ბუფერების დაგროვების და კრიზისთან ეფექტიანად გამკლავების საშუალება მისცა. დამატებითი მოთხოვნების ეტაპზე დაჩქარებული გადასვლა გამარტივდა კარგი ფინანსური მაჩვენებლებით, აქციონერების მტკიცე მხარდაჭერითა და საერთაშორისო ბაზრებზე წვდომით: საქართველოში არსებული ბანკები ძირითადად უცხოურ მფლობელობაშია, ხოლო ორი ყველაზე მსხვილი ბანკის აქციები ლონდონის საფონდო ბირჟაზეა განთავსებული. გარდა ამისა, გასულ წლებში მნიშვნელოვანი მაკროპრუდენციული ზომები გავატარეთ, რათა შემცირებულიყო შინამეურნეობების ჭარბვალიანობა და სესხების დოლარიზაცია, რამაც ხელი შეუწყო არაფინანსური სექტორის მოწყვლადობის შემცირებას და გაზარდა ფინანსური სისტემის მოქნილობა",- აცხადებს კობა გვენეტაძე.

სტატიაში აღნიშნულია, რომ დაკრედიტების ჭარბი ზრდის შესამცირებლად და ჯანსაღი დაკრედიტების ხელშესაწყობად, ეროვნულმა ბანკმა ფიზიკური პირების პასუხისმგებლიანი დაკრედიტების რეგულაცია აამოქმედა. შინამეურნეობების დაკრედიტების წლიური ზრდა შემცირდა, ხოლო ბიზნესის დაკრედიტებისა და ინვესტიციების ზრდის მიზნით იურიდიული პირების დასაფინანსებლად მეტი თანხები გახდა ხელმისაწვდომი.

სტატიაში ასევე აღნიშნულია, რომ საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა, COVID-19-ით გამოწვეული კრიზისის საპასუხოდ, არაერთი საგანგებო ღონისძიება გაატარა: სებ-მა გააფართოვა სისტემისთვის ლიკვიდობის მიწოდების ინსტრუმენტები რეალური ეკონომიკის დაკრედიტების გაგრძელების უზრუნველსაყოფად; დაეხმარა მცირე და საშუალო ბიზნესს ახალი ინსტრუმენტით, რომელიც მიზნობრივი რაოდენობრივი შერბილების ანალოგიურია; მთავრობის ეკონომიკურ გუნდთან ერთად უზრუნველყო რესურსებზე გაფართოებული ხელმისაწვდომობა სსფ-თან მიმდინარე პროგრამის ფარგლებში; შეამცირა კაპიტალის ადეკვატურობა; გამოაცხადა დროებითი მორატორიუმი საზედამხედველო მოთხოვნების შემუშავებასა და დანერგვაზე და ადგილზე შემოწმების შეჩერებაზე; მოუწოდა ბანკებს სესხების გადახდაზე მორატორიუმის ნათლად და გეგმის შესაბამისად გამოცხადება; ასევე, შემუშავდა მორატორიუმი იმ დარღვევებთან დაკავშირებულ ჯარიმებზე, რომელთა გამომწვევი მიზეზი კრიზისია. ეკონომიკაზე პანდემიის უარყოფითი ეფექტის შესარბილებლად, ზემოხსენებულ დროებით ღონისძიებებთან ერთად, ეროვნულმა ბანკმა ასევე სხვადასხვა ინსტრუმენტი გამოიყენა. სტანდარტული საპასუხო პოლიტიკის ძირითადი საყრდენი მაინც უცვლელი რჩება - ფასების სტაბილურობის მიღწევა მცურავი სავალუტო კურსის რეჟიმის პირობებში. პანდემიის დასაწყისში ეროვნულმა ბანკმა საპროცენტო განაკვეთი 9%-დან 8%-მდე შეამცირა, რათა ხელი შეეწყო ეკონომიკის გაჯანსაღებისათვის და განაკვეთი ამ ნიშნულზე შეინარჩუნა.

სტატიაში ხაზგასმულია, რომ საქართველოს ეროვნული ბანკის პოლიტიკამ "შეაკეთე სახურავი სანამ მზე ანათებს", საფინანსო სისტემა კრიზისისთვის კარგად მოამზადა.

ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის განცხადებით, ეკონომიკის მიმდინარე გამოწვევებთან გასამკლავებლად, პოლიტიკურ ღონისძიებებზე მუშაობასთან ერთად, ეროვნული ბანკი დიდ ყურადღებას უთმობს გრძელვადიან პოლიტიკას, რომელიც ხელს შეუწყობს ეკონომიკის ინკლუზიურ და მდგრად ზრდას. ასევე დღის წესრიგში პრიორიტეტად რჩება ინიციატივები ფინანსური ტექნოლოგიების სფეროში.